Zo'n kitscherig zigeunerjongetje?

Wat is kunst en wat is kitsch?

Zo’n huilend zigeunerjochie aan de muur, daar is iedereen het wel over eens: da’s onvervalste kitsch.

Waarom eigenlijk, omdat zo’n jochie met een traan op zijn wang te makkelijk vertedert? Omdat veel mensen zoiets aan de muur hebben hangen?

Smaken verschillen en dat is maar goed ook. Als iemand gelukkig wordt van een zigeunerjongetje aan de muur, zou niemand daar een waardeoordeel over moeten geven. Mooi of niet mooi is tenslotte puur persoonlijk.

Kitch is hip

Ik heb trouwens de indruk dat kitsch momenteel behoorlijk in de mode begint te geraken. Ik zie inpakpapier met vogeltjes, ruitjes en roosjes. Ik heb zelfs hippe winkeltjes gespot waar ze opgesmukte mariabeeldjes verkochten in vrolijke zuurstokkleuren. Als tegenwicht voor de crisis is overdadig gekleurd en versierd weer helemaal ‘in’. Waarom nu ineens zo’n beschouwing over kunst en kitsch? Omdat, ik zal het maar bekennen, ik die kitsch stiekem ook wel leuk vind. Ik ben gek op zoete Disneykleurtjes, op die ouderwetse poëzieplaatjes en ja, zelfs dat zigeunerjongetje met die traan vind ik eigenlijk best aandoenlijk.

Het herderinnetje en het schoorsteenvegertje

In de boekenkast van het ouderlijk huis vond ik een beeldje van een vioolspelend zigeunerjongetje. “Wat een kitschding eigenlijk,” was mijn eerste reactie, totdat ik me realiseerde dat ik dat alleen maar zei omdat dat kennelijk zo hoorde. Een zigeunerjongetje is tenslotte kitsch, nietwaar? Ik bekeek het eens wat beter. Nee, een mooi beeldje was het bepaald niet. En toch… het had jaren bovenop een kast gestaan in de woonkamer. Het hoorde bij de woonkamer van toen en dus heeft het voor mij waarde. In al zijn lelijkheid vond ik het een mooi beeldje. Ik herinnerde me trouwens ook, dat we het vroeger ‘het schoonsteenvegertje’ noemden. Er was een sprookje in mijn sprookjesboek dat verhaalde over het herderinnetje en het schoorsteenvegertje. Twee beeldjes die, als de lichten in de kamer doofden, op avontuur gingen. Zoiets prikkelt je fantasie.

Zigeunerjongetje (inkt en kleurpotlood)

Daar dacht ik aan, toen ik het jongetje probeerde te tekenen. Mijn eigen portie kitsch voegde ik er aan toe, omdat kitsch best okay is... en om het beeldje van dat zigeunerjongetje nooit meer te vergeten.